Cạnh di tích thành Đỗ Bàn nổi lên ba mặt hồ tự nhiên không biết có tự bao giờ, đó là hồ Bàu Sen, Bầu Nóc và Bầu Dợ với tổng diện tích trên 10ha. Hồ Bàu Sen lớn nhất chiếm tới 6 ha, mặt nước phủ kín hoa lá sen. Mùa hè, sen nở đỏ rực toả hương ngào ngạt, cả vùng thơm như mọi thứ được ướp sen. Quanh hồ và thị trấn Đập Đá (An Nhơn - Bình Định) các quán "sanh cầm” nối tiếp nhau mở cửa suốt ngày đêm đón khách lãng du đến mua hoa, ngắm cảnh hồ rồi thưởng thức món ăn đặc sản vùng quê nhỏ bé này là món gỏi cá diếc còn ngon hơn cả gỏi cá chình.
Hồ Bàu Sen có nhiều loại cá nhưng chỉ có cá diếc là được đưa vào món gỏi nhiều nhất. Cá diếc Bàu Sen khác hẳn giống cá này nơi khác có lẽ vì nó được vùng vẫy lẫn với ngó sen và hoa sen nên thịt rất ngon thơm, xương mềm, béo ngậy hương vị cứ đọng mãi ở nơi cuống họng mỗi khi ăn. Cá diếc bên hồ Nóc cũng ngon không kém. Hàng đàn cá diếc bơi lội trong độ sâu nước hồ ngọt mát lúc vào mùa hè sau những cơn mưa đầu mùa không nhỉnh hơn cái cọng rơm mà chỉ ít lâu đã to bằng ngón tay cái người lớn. Toàn thân vẩy bạc lấp lánh loé sáng dưới ánh mặt trời chói trang lúc giữa trưa. Người trong vùng dùng lờ đó để bắt cá rồi cung cấp ngay cho quán nhậu khi cá còn vẫy vùng trong giỏ. Người ta kiêng không dùng lưới để đánh bắt mặc dù quăng lưới sản lượng kiếm được nhiều hơn nhưng cá chóng chết, vẩy bong xước không dự trữ được dài ngày, món gỏi sẽ chẳng còn ngon nữa. Cho nên, cá bắt được phải loại chọn những con khoẻ, to vừa miếng, bỏ vào sạp nuôi trong nhà vài ba ngày cho cá tự thải hết các chấp tạp trong bụng mới đưa ra ăn. Ngồi bên chiếc bàn nhỏ đặt dưới gốc cây tán rộng giữa vườn, trên bàn là tô nước chanh vắt hoặc dấm chua, một tô rau ghém trộn lẫn xoài xanh gọt vỏ thái miếng hoặc chuối chát thái lát mỏng, một to nước chấm được pha chế cầu kỳ có trộn lạc hột xay nhuyễn, mấy cái bánh đa vừng nướng vàng giòn tan và mỗi người ngồi quanh có thêm một chén con xinh xắn để đựng chất cay.
Cách ăn gỏi cá diếc là cả một quá trình nghệ thuật mang tính văn hoá độc đáo mới có thể thưởng thúc được hết cái tinh túy cao siêu của mọt nền ẩm thực “miếng sống” chỉ có ở một vài vùng châu Á, mà phương Tây thì còn rất xa lạ.
Cuộc ăn bắt đầu: người ta đặt ở giữa bàn một chiếc chậu thủy tinh trong suốt đựng đàn cá bơi lội tung tăng, con nhoi lên, con ngụp xuống vẫy vùng vô tư chẳng hay biết về những gì sẽ xảy ra với nó. Người ăn ngồi xem như dưới đáy thủy tinh cung rồi bất chợt vớt lấy một con vẫy sạch nước ngâm vào tô nước chanh, con cá quẫy nhẹ biết gặp thứ nước chua nguy hiểm nhưng chẳng còn cách nào chạy trốn đành để thân mình đổi màu xanh mướt sang màu trắng bệch như bị luộc chính là lúc người ăn gắp cá ra bỏ vào bát, múc một thìa nước chấm giội lên mình cá, gắp một đũa rau ghém các loại, bẻ vụn miếng bánh đá giòn, nhón một trái ớt chín thế là... mùi thơm của gia vị, của vừng, của lạc rang lẫn vị ngọt béo của thịt cá tạo thành một thứ hương vị đặc trưng khó tả, nhấp một ly rượu Bàu Đá nồng cay cứ thế cùng bầu bạn ngồi giũa trời chiều lộng gió trong vườn cây xanh mát gần hồ, hương sen toả ngát lòng người bỗng cảm thấy nhẹ nhõm lâng lâng, tâm hồn bay bổng. Cuộc ăn cứ lặp đi lặp lại các quy trình vớt cá, ngâm chanh, gắp vào bát để lùa vào miệng miếng cá thơm cùng với rau, xoài xanh, chuối chát, ớt tươi... cho tới khi nào mồi cá không còn sót lại một con và xị rượu đã cạn không còn giọt cuối mới thôi.
Người sành ăn cầu kỳ lại không thích ăn gỏi cá diếc ở những vùng lạ mà chỉ mong sao mỗi khi có dịp đi ngang qua đất An Nhơn Bình Định thế nào cũng phải nán lại ở nhà ai đó để được thưởng thức hương vị gỏi cá diếc chính gốc Bàu Sen, Bàu Nóc và cải chất cay Bàu Đá có thể cứ phải sống như thế mới là toại nguyện.
Share on facebook 0 người thích - Thích
