ĐÌNH TÁI KÊNH
1. Tên di tích: Đình Tái Kênh
2. Loại công trình: Đình thờ
3. Loại di tích: Di tích lịch sử cấp quốc gia
4. Quyết định: Được công nhận di tích theo quyết định số: 22/ 2006/QĐ-BVHTT ngày 26 tháng 01 năm 2006.
5. Địa chỉ di tích: Thôn Tái Kênh- Xã Đinh Xá- Huyện Bình Lục- Tỉnh Hà Nam
6. Tóm lược thông tin về di tích
6. 1. Tên gọi di tích: Đình Tái Kênh ( Tên thường gọi là Đình Tái ) thuộc thôn Tái xã Đinh Xá ,huyện Bình Lục .Tỉnh Hà Nam.
6.2. Sự kiện nhân vật lịch sử liên quan đến di tích
a) Đình Tái Kênh thờ nữ tướng Quỳnh Trân- Công chúa thời Hai Bà Trưng:
Thời Tây Hán ở xã Tái Kênh có Nguyễn Thư vợ là bà Trần Thị Chất ,Sinh được Quỳnh Trân diện mạo phương phi ,tư phong yểu điệu ,cha Quỳnh Trân bị Tô Định hại chết . Mang mối thù nhà ,Quỳnh Trân chiêu mộ binh sĩ hàng nghìn người, lập trại tại quê hương, ngày đêm luyện tập hào kiệt xa gần về qui phục , uy danh lừng lẫy.Sau đó bà hội quân với nghĩa quân của Hai Bà Trưng ,đi đánh Tô Định,lấy được 65 thành . Hai Bà Trưng lên ngôi ,Quỳnh Trân được phong làm “ Quỳnh Trân công chúa &;&;.Cho thực ấp ở huyện Bình Lục .
Quỳnh Trân xa giá về Tái Kênh ,giết trâu bò làm lễ tế gia tiên, đặt tiệc thiết đãi nhân dân và cho dân 6 nén vàng để mua ruộng đất làm công bảng .Ba năm sau Mã Viện đem quân sang đánh Trưng Vương ,Quỳnh Trân công chúa đem quân về tiếp ứng .Trước thế địch mạnh, Quỳnh Trân co rút về núi Phật Tích huyện Tiên Du,Tỉnh Bắc Ninh, bị Mã Viện truy bắt bà rút gươm tự sát vào ngày 5 tháng 8 . Nhân dân thương tiếc ,lập miếu phụng thờ viết thần hiệu là “ Đô Đức Lý Vua Bà Quỳnh Trân công chúa &;&;.Đến đòi sỹ vương gia phong “ Quỳnh Trân công chúa,Xuân Hoa Phương Dung gia hạnh&;&;, chiếu thiên hà nơi nào thờ Bà ,rước về phụng sự .Nhân dân Xã Tái Kênh nghe chiếu đến kinh thành rước về sửa miếu phụng sự.
b) Đình Tái Kênh thờ Uy Đức Uy Dũng Đại Vương:
Dưới triều Mạc, có Lê Uy người xã Tái Kênh mặt to tai lớn mắt tốt mày thanh khác hẳn người thường .Khi trưởng thành tinh thông võ nghệ .Năm 18 tuổi vào Châu Ái giúp vua Lê Thánh Tông khôi phục đế nghiệp ,được phong làm “Uy Dũng Quận Công ”, cho thực ấp ở huyện Bình Lục ,cùng dân khuyến khóa nông trang hưng lợi ,trừ hại phàm được bổng lộc đều phát cho dân .ÔNg mất ngày 5 tháng 8 ,nhân dân thương tiếc lập miếu phụng thờ .Sau đó được vua sắc phong làm “ Lê Tướng Công Uy Dũng Đại Vương ”.
c) Đình Tái Kênh thờ Cao Sơn Đại Vương .
Ở vùng quê dưới chân Bảo Đào ( Trung Quốc ) có gia đình tên Cao Hành lấy vợ Vương Thị Sứ . Vợ chồng sinh hạ được người con trai tên Văn Lang . Lang học một biết mười , võ nghệ tinh thông . Văn Lang làm Nam Bang đô hộ . Ông thường đi du ngoạn thăm thú danh lam thắng cảnh trời Nam .Đến xã Tái Kênh thấy nơi đây phong cảnh hữu tình ,nhân dân thuần hậu . Ông mở yến tiệc cho dân mua ruộng ao ...ngỏ ý sau này qua đời được nhân dân viết thần hiệu tôn thờ cùng các vị thần . Khi ông mất nhân dân Tái Kênh tuân theo ý nguyện khi ông còn sống , nghênh sắc phong vua ban, tôn lập thần hiệu cùng thờ với các vị thần .
6.3. Công trình kiến trúc Đình Tái Kênh:
a) Kiến trúc Đình Tái Kênh :
Công trình được bố cục mặt bằng theo hình chữ nhị ( =) tiền đường ba gian hai trái lớn ,hậu cung ba gian .
Thiết kế tiền đường kiểu 4 mái cong mang phong cách các ngôi đình thời Hậu Lê.
b) Nghệ thuật chạm khắc trên kiến trúc :
Ở đình Tái Kênh nghệ thuật chạm khắc trên kiến trúc tập trung thể hiện các đề tài trang trí tứ linh tứ quý .Đặc biệt là các mảng chạm khắc dân gian độc đáo ,đa dạng được thể hiện một cáh công phu tỷ mỷ với kĩ thuật chạm chìm chạm nổi ,chạm kênh bong các nghệ nhân làng Tái đã thể hiện thành công các ý tưởng nghệ thuật kết hợp giữ tính chất cung đình và dân gian mang đậm phong các nghệ thuật cuối thế kỉ XVII đầu thế kỉ XVIII.
c) Nghệ thuật chạm khắc trên đồ thờ :
- Chiếc hương án được chạm khắc với nhiều lớp hoa văn : Trúc hóa long ,cúc hóa long ,tùng hóa long,rồng chầu,phượng vũ, mặt hổ phù...
- Bức cửa võng đục thông phong có hai con rồng lớn chầu đóa hoa cúc ....
- Ba cỗ ngai thờ : Quỳnh Trân Công Chúa,Uy Đức Uy Dũng Đại Vương và Cao Sơn Đại Vương. Các cỗ ngai được chạm khắc rất tinh xảo rồng bay ,phương múa ,ly chạy rất sinh động.
- Ba cỗ kiệu :long đình ,song loan, kiệu võng. Các cỗ kiệu được chạm khắc rất công phu theo nhiều đề tài ,hoa văn rất đẹp . Ba cỗ kiệu này vẫn giữ được lớp sơn thếp cổ xưa còn tương đối nguyên vẹn.
6.4. Loại hình di tích :
Dựa vào các nguồn tư liệu Hán Nôm và phong cách kiến trúc nghệ thuật trên đồ thờ , xác định Đình Tái Kênh thuộc loại hình di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật.
Share on facebook 0 người thích - Thích
Được công nhận di tích theo quyết định số: 22/ 2006/QĐ-BVHTT ngày 26 ...
ĐÌNH TÁI KÊNH
1. Tên di tích: Đình Tái Kênh
2. Loại công trình: Đình thờ
3. Loại di tích: Di tích lịch sử cấp quốc gia
4. Quyết định: Được công nhận di tích theo quyết định số: 22/ 2006/QĐ-BVHTT ngày 26 tháng 01 năm 2006.
5. Địa chỉ di tích: Thôn Tái Kênh- Xã Đinh Xá- Huyện Bình Lục- Tỉnh Hà Nam
6. Tóm lược thông tin về di tích
6. 1. Tên gọi di tích: Đình Tái Kênh ( Tên thường gọi là Đình Tái ) thuộc thôn Tái xã Đinh Xá ,huyện Bình Lục .Tỉnh Hà Nam.
6.2. Sự kiện nhân vật lịch sử liên quan đến di tích
a) Đình Tái Kênh thờ nữ tướng Quỳnh Trân- Công chúa thời Hai Bà Trưng:
Thời Tây Hán ở xã Tái Kênh có Nguyễn Thư vợ là bà Trần Thị Chất ,Sinh được Quỳnh Trân diện mạo phương phi ,tư phong yểu điệu ,cha Quỳnh Trân bị Tô Định hại chết . Mang mối thù nhà ,Quỳnh Trân chiêu mộ binh sĩ hàng nghìn người, lập trại tại quê hương, ngày đêm luyện tập hào kiệt xa gần về qui phục , uy danh lừng lẫy.Sau đó bà hội quân với nghĩa quân của Hai Bà Trưng ,đi đánh Tô Định,lấy được 65 thành . Hai Bà Trưng lên ngôi ,Quỳnh Trân được phong làm “ Quỳnh Trân công chúa &;&;.Cho thực ấp ở huyện Bình Lục .
Quỳnh Trân xa giá về Tái Kênh ,giết trâu bò làm lễ tế gia tiên, đặt tiệc thiết đãi nhân dân và cho dân 6 nén vàng để mua ruộng đất làm công bảng .Ba năm sau Mã Viện đem quân sang đánh Trưng Vương ,Quỳnh Trân công chúa đem quân về tiếp ứng .Trước thế địch mạnh, Quỳnh Trân co rút về núi Phật Tích huyện Tiên Du,Tỉnh Bắc Ninh, bị Mã Viện truy bắt bà rút gươm tự sát vào ngày 5 tháng 8 . Nhân dân thương tiếc ,lập miếu phụng thờ viết thần hiệu là “ Đô Đức Lý Vua Bà Quỳnh Trân công chúa &;&;.Đến đòi sỹ vương gia phong “ Quỳnh Trân công chúa,Xuân Hoa Phương Dung gia hạnh&;&;, chiếu thiên hà nơi nào thờ Bà ,rước về phụng sự .Nhân dân Xã Tái Kênh nghe chiếu đến kinh thành rước về sửa miếu phụng sự.
b) Đình Tái Kênh thờ Uy Đức Uy Dũng Đại Vương:
Dưới triều Mạc, có Lê Uy người xã Tái Kênh mặt to tai lớn mắt tốt mày thanh khác hẳn người thường .Khi trưởng thành tinh thông võ nghệ .Năm 18 tuổi vào Châu Ái giúp vua Lê Thánh Tông khôi phục đế nghiệp ,được phong làm “Uy Dũng Quận Công ”, cho thực ấp ở huyện Bình Lục ,cùng dân khuyến khóa nông trang hưng lợi ,trừ hại phàm được bổng lộc đều phát cho dân .ÔNg mất ngày 5 tháng 8 ,nhân dân thương tiếc lập miếu phụng thờ .Sau đó được vua sắc phong làm “ Lê Tướng Công Uy Dũng Đại Vương ”.
c) Đình Tái Kênh thờ Cao Sơn Đại Vương .
Ở vùng quê dưới chân Bảo Đào ( Trung Quốc ) có gia đình tên Cao Hành lấy vợ Vương Thị Sứ . Vợ chồng sinh hạ được người con trai tên Văn Lang . Lang học một biết mười , võ nghệ tinh thông . Văn Lang làm Nam Bang đô hộ . Ông thường đi du ngoạn thăm thú danh lam thắng cảnh trời Nam .Đến xã Tái Kênh thấy nơi đây phong cảnh hữu tình ,nhân dân thuần hậu . Ông mở yến tiệc cho dân mua ruộng ao ...ngỏ ý sau này qua đời được nhân dân viết thần hiệu tôn thờ cùng các vị thần . Khi ông mất nhân dân Tái Kênh tuân theo ý nguyện khi ông còn sống , nghênh sắc phong vua ban, tôn lập thần hiệu cùng thờ với các vị thần .
6.3. Công trình kiến trúc Đình Tái Kênh:
a) Kiến trúc Đình Tái Kênh :
Công trình được bố cục mặt bằng theo hình chữ nhị ( =) tiền đường ba gian hai trái lớn ,hậu cung ba gian .
Thiết kế tiền đường kiểu 4 mái cong mang phong cách các ngôi đình thời Hậu Lê.
b) Nghệ thuật chạm khắc trên kiến trúc :
Ở đình Tái Kênh nghệ thuật chạm khắc trên kiến trúc tập trung thể hiện các đề tài trang trí tứ linh tứ quý .Đặc biệt là các mảng chạm khắc dân gian độc đáo ,đa dạng được thể hiện một cáh công phu tỷ mỷ với kĩ thuật chạm chìm chạm nổi ,chạm kênh bong các nghệ nhân làng Tái đã thể hiện thành công các ý tưởng nghệ thuật kết hợp giữ tính chất cung đình và dân gian mang đậm phong các nghệ thuật cuối thế kỉ XVII đầu thế kỉ XVIII.
c) Nghệ thuật chạm khắc trên đồ thờ :
- Chiếc hương án được chạm khắc với nhiều lớp hoa văn : Trúc hóa long ,cúc hóa long ,tùng hóa long,rồng chầu,phượng vũ, mặt hổ phù...
- Bức cửa võng đục thông phong có hai con rồng lớn chầu đóa hoa cúc ....
- Ba cỗ ngai thờ : Quỳnh Trân Công Chúa,Uy Đức Uy Dũng Đại Vương và Cao Sơn Đại Vương. Các cỗ ngai được chạm khắc rất tinh xảo rồng bay ,phương múa ,ly chạy rất sinh động.
- Ba cỗ kiệu :long đình ,song loan, kiệu võng. Các cỗ kiệu được chạm khắc rất công phu theo nhiều đề tài ,hoa văn rất đẹp . Ba cỗ kiệu này vẫn giữ được lớp sơn thếp cổ xưa còn tương đối nguyên vẹn.
6.4. Loại hình di tích :
Dựa vào các nguồn tư liệu Hán Nôm và phong cách kiến trúc nghệ thuật trên đồ thờ , xác định Đình Tái Kênh thuộc loại hình di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật.
Share on facebook 0 người thích - Thích
0 Bình luận