Hà Thị Xanh (một trong Mười cô gái Ngã ba Đồng Lộc)

Sinh ra ở vùng quê Đức Hoà - Đức Thọ, Xanh vốn là cô gái hiền lành, ít nói nhưng làm việc thì rất chăm. Xanh đậm người, khoẻ mạnh, làm việc gì cũng xốc vác, hay nhận việc khó về mình.

Môi trường chiến đấu, lao động, học tập đã khiến cho Xanh cùng chị em trong tiểu đội gắn bó với nhau như ruột thịt. Một lần được nghỉ phép, Xanh rủ Hà về nhà mình chơi. Cả 2 đến Đức Hoà vào lúc qúa trưa. Đang đi trên đường làng rợp bóng, Hà chợ nảy ra ý tinh nghịch:” Thế này nhé, lát nữa mình vào trước nói chuyện với mẹ chút việc này. Khi nào nghe mình gọi, Xanh hãy ra được không?”. Xanh mỉm cười gật đầu. Thật lòng Xanh muốn chạy về nhà ngay. Hà đẩy Xanh vào bụi chuối, xốc ba lô đi vào nhà. Xanh hồi hộp nhìn qua kẽ lá, thấy mẹ đang ngồi khâu ở đầu hè. Mấy đứa em đang quây quần xung quanh. Thấy Hà, các em reo ầm lên:

- Chị Xanh về mẹ ơi!

 Mẹ Xanh ngẩng lên hơi luống cuống nhưng khi thấy Hà, bà bình tĩnh lại. Các em Xanh bị tẽn tò, đứng im như tượng nhìn Hà. Hà bỏ mũ ra và tươi cười nói:

- Con ở đơn vị Xanh được về thăm bọ mạ một lát.
- Mần răng con Xanh không về con?

 Hà mỉm cười ngồi xuống ghế: - Lẽ ra Xanh cũng về nhưng ngại mẹ ạ. Mẹ Xanh chưa hiểu: ” Nó ngại chi con?”. Chờ mẹ Xanh rót nước chè ra bát, Hà tủm tỉm: ”TNXP chống Mỹ cứu nước chúng con thực hiện phong trào “ba khoan”, nghĩa là khoan lấy chồng”. Mẹ Xanh sốt ruột:

- Việc nớ can chi mà con Xanh không về?
- Con sẽ co cách gọi Xanh về ngay!
- Thật không?
- Dạ thật ạ!

 Thấy các em tò mò theo dõi câu chuyện, Hà đứng dậy tới gần chiếc cột ngoài hiên tưởng tượng đó là điện thoại. Hà làm động tác quay máy, nhấc ống nghe lên nói như thật: “ A lô! Tổng đài đâu? Cho tôi gặp tổng đội 55. Năm lam đấy phải không? Cho tôi gặp C552.C2 đấy à? Hà đây? Sao lâu thế? Đang tắm à? Này, thu xếp ba lô về nhà ngay. Mẹ chờ đây! Sao ngại à? Mẹ đồng ý là không nhắc đến chuyện “vớ vẩn” ấy nữa đâu. Không có ô tô à? Thế thì đi máy bay lên thẳng vậy. chìa khoá mình bỏ trong ống đũa ấy!”

 Cả nhà cười ầm lên. Hà vẫn tiếp tục đùa. “Sao? Máy bay hết xăng à? Lấy vài bát cơm nguội cho nó ăn tạm vậy. Ừ! Về ngay nhé, mình ra sân đón Xanh đây!”. Hà ra sân nhìn lên trời, các em ùa ra theo.
- Máy bay lên thẳng của chị Xanh kia rồi. Nó hạ cánh xuống rồi. Chị Xanh về đến nhà rồi. Các em nhao lên.
- Xanh ơi! Vào nhà đi
 Xanh ra khỏi bụi chuối, tươi cười bước lên gò đất nhà mình
- Chị Xanh về thật mẹ ơi!