HANG SA KHAO

   

1. Tên di tích: Hang Sa Khao
2. Loại công trình: Hang động
3. Loại di tích: Thắng cảnh quốc gia
4. Quyết định: Đã xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia theo quyết định số 4504/QĐ- BVHTTDL ngày 22 tháng 12 năm 2010
 

 

5. Địa chỉ di tích: Xóm Nà Kháo, xã Phú Thượng, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên.
6. Tóm lược thông tin về di tích
    Hang Sa Khao nằm trong dãy núi đá vôi ở vị trí Tây Bắc xã Phú Thượng. Diện tích phần miệng hang rộng khoảng hơn 500m2, chiều dài của hang theo người dân ở đây kể lại thì chưa có ai đi đến được tận cùng của hang Sa Khao.
    Đặt chân tới hang Sa Khao, ai cũng trầm trồ trước cảnh thiên nhiên nơi đây thật hùng vĩ. Vào phía trong của hang, ta như lạc vào thế giới động tiên trong chuyện cổ tích. Trên trần hang, dưới ánh sáng mờ ảo, hiện ra những khối thạch nhũ to nhỏ mà ta có thể thổi hồn đặt tên theo hình dáng tự nhiên: Con Rồng, Cây Vàng, Cây Bạc, Con Rùa, Con Trâu, Con Lợn…Và có cả bầu sữa mẹ thánh thót nhỏ những giọt sữa mát lạnh, trong lành…văng vẳng bên tai ta tiếng nước chảy róc rách, rì rầm như tiếng của ngàn xưa vọng lại…
    Hang Sa Khao không chỉ là một danh lam thắng cảnh đẹp của xã Phú Thượng mà còn là một địa chỉ quen thuộc gắn liền với lịch sử đấu tranh cách mạng của nhân dân Xã Phú Thượng nói riêng và của nhân dân Huyện Võ Nhai nói chung trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp và chống đế quốc Mỹ xâm lược.
    Theo lời kể của ông Nông Sán Hoa, ông Lường Văn Long (Lớp người đã ngoài 80 và 90 tuổi tại xóm Cao Lầm- Xã Phú Thượng) thì Hang Sa Khao là nơi đã diễn ra những cuộc họp quan trọng của các đồng chí cán bộ hoạt động cách mạng trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp. Các đồng chí Võ Nguyên Giáp, Trần Đăng Ninh, Hoàng Văn Thụ, Hoàng Quốc Việt, Lê Dục Tôn, Chu Quốc Hưng…đã từng trú ẩn và làm việc tại nơi này.
    Trong thời kỳ đế quốc Mỹ leo thang ném bom phá hoại Miền Bắc, Hang Sa Khao lại là nơi sơ tán an toàn cho cán bộ và nhân dân Huyện Võ Nhai. Từ năm 1965 đến năm 1972 nhiều thế hệ học sinh cấp I xã Phú Thượng đã được học tập tại hang Sa Khao. Các cơ quan của Huyện Võ Nhai đã sơ tán về đây dựng lán bên cửa hang để làm việc. Không những thế, trong Hang Sa Khao còn có hội trường để hội họp, có sân khấu để biểu diễn văn nghệ. Trong những năm kháng chiến chống Mỹ khốc liệt nhất, tại nơi này nhân dân Huyện Võ Nhai còn được thưởng thức những ca khúc cách mạng nổi tiếng với tinh thần“ Tiếng hát át tiếng bom” của ca sĩ Thu Hiền, Quốc Hương…
    Ngày nay, hang Sa Khao là một điểm đến của nhiều khách du lịch trong và ngoài Huyện Võ Nhai .Vì đến đây, du khách không những được ngắm những cảnh đẹp thiên nhiên hùng vĩ mà còn được thưởng thức bầu không khí mát lạnh, trong lành tại hang Sa Khao.
Với cảnh đẹp nên thơ, hùng vĩ lại gắn liền với lịch sử đấu tranh cách mạng của nhân dân Huyện Võ Nhai qua hai cuộc kháng chiến trường kỳ và vĩ đại của dân tộc nên hang Sa Khao đã được Bộ Văn hóa thông tin Du lịch Việt Nam cấp bằng xếp hạng Di tích Quốc gia kèm theo Quyết định số 4504/QĐ-BVHTTDL ngày 22/12/2010. Đây thực sự là niềm vui, niềm tự hào lớn của cán bộ và nhân dân xã Phú Thượng nói riêng của cán bộ và nhân dân Huyện Võ Nhai nói chung.