Số người đang online : 5 Vũ Trinh - Danh thắng - danh nhân, văn hóa - ẩm thực Việt Nam

Content on this page requires a newer version of Adobe Flash Player.

Get Adobe Flash player

Vũ Trinh
post image
Vũ Trinh

Vũ Trinh (hiệu: Lan Trì ngư giả; 1759 - 1828), nhà văn Việt Nam.

Quê: làng Xuân Lan, huyện Lương Tài, trấn Kinh Bắc, nay thuộc tỉnh Bắc Ninh; anh rể nhà thơ Nguyễn Du; đỗ Hương tiến khi 17 tuổi.

Ông trung thành với nhà Lê cho đến phút chót; lúc Lê Chiêu Thống trở về Thăng Long (1789), ông được gọi vào triều giữ chức Tham tri chính sự.

Khi Gia Long ra Bắc Hà thu dụng những quan lại cũ nhà Lê, ông được giữ chức Thị trung học sĩ và cử đi sứ nhà Thanh.

Năm 1816, ông có liên quan đến vụ án Nguyễn Văn Thuyên (con Nguyễn Văn Thành), bị tố cáo là phản nghịch, nhà vua đày vào Quảng Nam, 12 năm sau mới được ân xá. Về nhà mấy ngày thì mất.

Tác phẩm: "Lan Trì văn lục" gồm 45 truyện lạ, ghi chép hồi ẩn cư ở Hồ Sơn, năm 1789. Cũng như "Vũ Trung tuỳ bút" của Phạm Đình Hổ, "Tang thương ngẫu lục" của Phạm Đình Hổ và Nguyễn Án, "Lan Trì văn lục" tiếp nối dòng truyện truyền kì của Việt Nam, bắt đầu từ thế kỉ 16 với Nguyễn Dữ. Câu "Nợ tình chưa trả cho ai, khối tình mang xuống tuyền đài chưa tan" trong Truyện Kiều của Nguyễn Du lấy điển ở truyện "Thanh Trì tình trá" trong "Lan Trì văn lục" của Vũ Trinh.

Vũ Trinh (1759 - 1828), tự Duy Chu, hiệu Lai Sơn, Nguyên Hanh và Lan Trì Ngư Giả; là nhà văn ở cuối thế kỷ 18 đến đầu thế kỷ 19 trong lịch sử văn học Việt Nam.


Tiểu sử

Vũ Trinh là người làng Liên Trì, tên khác là Xuân Lan, huyện Lương Tài, trấn Kinh Bắc, nay là thôn Ngọc Quan - tên nôm là làng Sen, xã Lâm Thao, huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh.

Xuất thân trong một gia đình quan lại trí thức, ông nội Vũ Trinh là Vũ Miên đậu Tiến sĩ đời Lê, từng làm Lại bộ Tả thị lang kiêm Quốc tử giám Tế tửu (tức hiệu trưởng trường đại học), Quốc sử quán tổng tài, Hành Tham tụng, tước Liên Khê hầu. Khi mất được truy tặng chức Thượng thư; và cha ông là Vũ Thiều đậu Hương cống (Cử nhân), làm quan đến chức Tham Nghị.

Năm 17 tuổi, Vũ Trinh thi đỗ Hương tiến (Cử nhân), được bổ làm Tri phủ Quốc Oai (nay thuộc Hà Nội).

Năm 1787, sau khi Lê Chiêu Thống lên ngôi vua, ông được triệu về triều. Cũng trong năm này, tướng Tây Sơn là Vũ Văn Nhậm kéo quân ra Bắc Hà đánh dẹp Nguyễn Hữu Chỉnh, khi ấy, Vũ Trinh và cha đã bán hết gia sản để chu cấp việc quân và giúp vua Lê chạy nạn.

Đến cuối năm sau (1788), nhờ quân Thanh (Trung Quốc) vua Lê Chiêu Thống về lại Thăng Long, Vũ Trinh được gọi vào triều giữ chức Tham tri chính sự.

Đầu năm 1789, vua nhà Tây Sơn là Quang Trung đem đại binh ra Bắc đánh tan quân đội nhà Thanh. Vua Lê Chiêu Thống lại phải chạy sang nhà Thanh cầu viện. Không thể theo được, Vũ Trinh trở về ẩn thân tại Hồ Sơn (thuộc Nam Định ngày nay). Tại đây, ông vừa dạy học vừa thu thập tài liệu để viết nên tập truyện Lan Trì kiến văn lục (Chép những truyện thấy và nghe của Lan Trì).

Năm 1802, sau khi nhà Tây Sơn bị đánh đổ, Vũ Trinh được nhà Nguyễn mời ra nhận chức Thị trung học sĩ tại triều (Phú Xuân, tức Huế ngày nay).

Năm 1804, nhân việc đưa hài cốt vua lê Chiêu Thống về nước, ông xin từ quan nhưng không được chấp thuận.

Năm 1807, Vũ Trinh được cử làm Giám thị trường thi Sơn Tây.

Năm 1809, ông được cử đi sứ sang Yên Kinh (Bắc Kinh, Trung Quốc) dâng lễ cống. Trên đường đi, ông viết Sứ Yên thi tập (Tập thơ đi sứ Yên Kinh), nhưng nay đã thất lạc.

Trở về nước, ông nhận lệnh hiệp cùng Tổng trấn Bắc Thành Nguyễn Văn Thành và Trần Hựu soạn bộ Hoàng Việt luật lệ. Biết ông có tài, Tổng trấn Thành cho con là Nguyễn Văn Thuyên theo học ông.

Năm 1813, ông được thăng Hữu tham tri bộ Hình. Cũng trong năm này, ông được cử đi làm Giám thị trường thi Quảng Đức.

Năm 1816, có người tố cáo Nguyễn Văn Tuyên làm thơ có ý phản nghịch. Vì là thầy dạy Tuyên, Vũ Trinh bị triệu vào triều. Mặc dù ông cố bênh vực học trò, Tuyên vẫn không khỏi tội. Chẳng những vậy, ông còn bị lột hết phẩm hàm và bị đày vào Quảng Nam.

Sau 12 năm, Vũ Trinh được ân xá, nhưng trở về quê nhà được vài hôm thì mất (1828), thọ 69 tuổi.

Vợ Vũ Trinh là con gái Nguyễn Khản (anh cùng cha khác mẹ với Nguyễn Du).
Tác phẩm

Tác phẩm của Vũ Trinh, có:

    Lan Trì kiến văn lục (còn gọi là Lan Trì văn lục), gồm 45 truyện viết bằng chữ Hán. Năm 2004, tập truyện đã được Hoàng Văn Lâu dịch ra tiếng Việt và đã được nhà xuất bản Thuận Hóa ấn hành.
    Sứ Yên thi tập (thơ chữ Hán, đã thất lạc).
    Ngô tộc truy viễn đàn ký, viết về họ Ngô Thì ở làng Tả Thanh Oai.

Tương truyền, ông còn có tập Cung oán thi (Thơ về nỗi oán của người cung nữ). Tuy nhiên, theo nhà nghiên cứu Bùi Hạnh Cẩn, thì tác giả tập thơ này là Nguyễn Huy Lượng.

0 Bình luận

Gửi bình luận:

Click here to cancel reply
Họ và tên
Tên đăng nhập
Mật khẩu
Xác nhận mật khẩu
Thư điện tử
Tỉnh thành