Cái thưở học trò, trong cặp sách ai chẳng cất dấu một gói ô mai. Ô mai hay là kỷ niệm “thời áo trắng” nữ sinh, ôi thật là ngộ nghĩnh. Người ta bảo chỉ có con gái mới nghiện của chua.
Cái triết lý của chua ấy có tự bao giờ mà đến khi tôi ngồi chung bàn với mấy nữ sinh cũng bị lây luôn nỗi đam mê ấy. Con trai học trò chúng tôi cũng thèm của chua, thích quả chát lắm chứ! Phải chăng là cái say, cái nghiện của tuổi học trò, cứ gì đâu “lũ” nữ sinh mà chúng tôi thường thân mật gọi họ như thế. Con trai chúng tôi ăn to nói lớn, một vài quả ô mai chẳng bõ bèn nên “quà ăn vụng” sau lưng thầy của chúng tôi là cả một gói me tươi chấm muối ớt. Chúng tôi cúng nhau nhấm nháp hàng cân và trêu chọc lũ con gái bằng cách giơ quả me xanh mọng to như cái càng cua, cắn một miếng, nhai ngấu nghiến rồi dứ dứ bọn con gài ngồi bên kia bàn cho thèm rỏ dãi. “Chúng nó” có vẻ thèm thật nhưng lại tức lộn ruột lên, chẳng có đứa nào thèm xin, ngược lại còn “coi khinh” là đằng khác. Bọn con gái trả đũa luôn bằng cách giơ gói ô mai chua mua lạng ở Hàng Đường ra, nhón nhẹ từng quả bỏ vào mồm ngon lành và quyến rũ. Bọn chúng tôi thèm lắm nhưng ra vẻ “cần gì” rồi lại lấy quả me khác ra nhai trệu trạo cả hột đắng xít rồi nhăn mặt, lấy ngón tay chấm tí muỗi bỏ vào mồm cho đỡ đắng rồi nuốt chửng. Bọn con gái bảo chúng tôi là đồ phàm phu tục tử, quả không sai. May mắn cho chúng tôi, cả cho bọn con gái là “cuộc chiến tranh lạnh” ấy lại xảy ra giữa giờ làm bài tập ở lớp. Nếu như là lúc thầy đang giảng hay hỏi bài thì có tài thành mới dám làm trò ăn vụng, trêu trọc nhau như thế. Ăn quà trong lớp là điều cấm kỵ thế mà có ai sợ đâu. Lũ con gái ăn mới khiếp, thôi thì đủ món, nào ô mai mơ, ô mai sấu, ô mai mận. Chúng nó mê nhất là ô mai mơ vì ô mai mơ mặn mặn, chua chua, nhiều cùi nhiều vị. Có đến hàng chục loại ngọt ngào, nào chua, nào cay lân lộn trong những sợi gừng tơi như bông. Nhưng năm chiến tranh chống Mỹ, ô mai cũng bị vùi chôn xuống hầm xuống hố hay sao ấy… Thế hệ học trò thập kỷ 70 thậm chí 80, nào ai biết gì đến ô mai. Mãi tới thời kinh tế thị trường, ô mai Hàng Đường mới lại tái sinh. Những quả ô mai gốc mơ chùa Hương phổng phao, chồng chất lên nhau, nằm yên trong các bình thuỷ tinh trong suốt với nhãn dán bên ngoài giới thiệu “biệt danh” từng loại, trông thấp hấp dẫn. Lại còn những hộp ô mai Tàu bằng nhựa trắng, mặn chát mà có một dạo chúng tôi đua nhau mua để lấy cái hộp thì nay chẳng thiết nữa bởi có người nói quê hương những quả ô mai mặn đó chính lại là ở Việt Nam, chúng luôn được buôn sang Tàu hàng bao tải, nhà buôn bên kia biên giới sàng chọn lấy những quả to tẩm ướp thêm chút gì đó rồi cho vào hộp nhựa lại xuất trở về Việt Nam. Thế thì học trò chúng tôi dại gì mua ô mai Tàu cho đắt. Kể cả loại đựng trong các túi ni lông, màu mè sặc sỡ, ngoài có chữ “mai” (chữ Hán) và vô số các loại khác nhỏ xinh pha trộn thêm nhiều thứ khác ngọt lự, chúng tôi đều không đoái hoài dù rẻ vì không hợp khẩu vị nên chỉ hâm mộ ô mai Hàng Đường.
Thật là nghịch lý, cái phố cổ gọi là Hàng Đường đáng lẽ chỉ bán đồ ngọt mà lại bán đồ chua. Có tới ba cửa hiệu cạnh tranh nhau nhưng hình như không phân thắng bại mà có vẻ ngày một phát đạt thêm vì ô mai hiệu nào cũng ngon thơm, tinh khiết, nhiều loại, bán lạng, bán cân đựng vào túi ny lông trơn không cầu kỳ sơn kẻ nhãn mác. Ấy thế mà các bà, các cô và bọn học sinh chúng tôi cứ tấp nập tới mua hàng lạng ăn dần, cứ như mua quà buổi sáng.
Thật vui, thật náo nhiệt, cái thú ngậm ô mai của thưở học trò. Tôi bỗng nghĩ: phố cổ cần bảo tồn, chẳng nên chỉ riêng có dáng dấp kiến trúc bề ngoài ngôi nhà mà phải làm sống lại tính chất đặc trưng của chữ “hàng” của tên phố như phố Hàng Rươi, phải bán rươi, Hàng Vải bán vải, Hàng Bông phải bán bông, hàng Mắm bán mắm. Chỉ tiếc là không có phố Hàng Ô Mai nên phải ghé vào Hàng Đường, nhưng nếu có thật thì Hà Nội sẽ chẳng phải là 36 phố phường nữa mà Ô Mai sẽ là phố thứ 37 ư?
< Sưu Tầm>
Share on facebook 0 người thích - Thích
