Lễ hội chùa Ông – Thu Xà

Lễ hội chùa Ông – Thù Xà được tổ chức từ  ngày 14 đến 15 tháng 7 âm lịch, hàng vạn khách thập phương đổ về chùa Ông, xã Nghĩa Hòa, huyện Tư Nghĩa (Quảng Ngãi) dự lễ hội chùa Ông. Việc phục dựng lễ hội chùa Ông không chỉ để góp phần bảo tồn một di tích lịch sử quốc gia mà còn góp phần sống lại một thời phồn hoa nơi cảng biển xưa.

Chùa Ông được người Hoa sinh sống tại Quảng Ngãi đứng ra xây dựng năm 1821 (năm Minh Mạng thứ 2),do tứ bang Minh Hương: Phúc Kiến, Triều Châu, Hải Nam, Quảng Đông cùng nhau tạo lập. Trải qua 4 lần trùng tu vào các năm 1881, 1894, 1920, 1991 với sự đóng góp tiền của quan lại triều nhà Nguyễn, thương gia và dân chúng ở Quảng Ngãi. Mặc dù nhiều lần trùng tu nhưng kiến trúc chùa vẫn giữ được nguyên vẹn. Chùa thờ Quan Công ở gian chính diện, Phật Quan Âm Nam Hải ở gian hậu cung theo kiểu "Tiền thánh hậu Phật". Ngoài ra ở hậu cung còn có cụm tượng Thiên Hậu với Thiên Lý Nhãn, Thiên Lý Nhĩ, Cửu Thiên Huyền Nữ và cụm tượng Kim Đẩu với 12 bà mụ. Chùa có bố cục chặt chẽ gồm: Cổng tam quan, Bình phong, Lầu chuông lầu trống. Trong nhà tiền đường có 18 cột chia làm ba gian hai chái. Kiến trúc theo kiểu chữ tam gồm ba nhà liên kết nhau: tiền đường, chính diện và hậu cung. Đỉnh bờ mái trước mặt chùa có ghi ba chữ: "Quan Thánh tự". Vào lần trùng tu thời Khải Định năm 1920 kiến trúc chùa đã có sự thay đổi. Chùa có 6 văn bia chữ Nho chia làm 2 loại: loại có niên hiệu Thành Thái thứ 7 (năm 1895) và văn bia niên hiệu Khải Định Canh Thân (năm 1920) là các năm trùng tu chùa.

Nội dung tổ chức lễ hội, bao gồm các hoạt động: tổ chức các nghi thức tế lễ Quan Thánh, Tiền hiền bên trong chùa Ông và lễ đăng đàn chẩn tế thập loại chúng sinh bên ngoài chùa Ông; các phần hội như: chưng và rước xe hoa dọc tuyến đường thôn Thu Xà, múa lân, thả hoa đăng, phóng sinh, nghi thức diễu hành xe hoa dọc đường thôn Thu Xà.

Trước khi bước vào lễ chính, chiều ngày 14 tháng bảy, Ban tế tự chùa Ông tổ chức Lễ túc yết để tế cáo Quan Thánh, thành hoàng bổn xứ và tiền hiền. Buổi tế được thực hiện qua các bước sơ hiến, á hiến và chung hiến lễ. Sau khi kết thúc nghi thức tế lễ bên trong chùa là nghi thức tế cáo âm hồn ngoài sân. Kết thúc buổi tế nhân dân dự lễ  dâng hương tại các ban thờ trong chùa để cầu cho bình yên trong cuộc sống và gửi gắm ước nguyện tốt đẹp đến các vị thần linh và đức Quan Thánh.

Sáng ngày 15 tháng bảy, lễ hội chính thức được tổ chức với nghi thức  múa lân tại sân chùa, sau đó là lễ tế Quan Thánh tại chính điện và tế tiền hiền. Buổi lễ được thực hiện qua các bước tế: sơ hiến, á hiến và chung hiến lễ. Trong suốt thời gian tế, nhạc lễ được vang lên để phụ họa cho từng nghi thức lễ, làm cho buổi tế thêm trang nghiêm và sinh động. Trong thực hành nghi lễ còn có đội học trò gia lễ di chuyển từ ngoài sân vào trong chánh điện để dâng rượu, trà theo mỗi bước tế. Kết thúc nghi thức tế tại điện Quan Thánh là nghi thức tế tiến hiền tại ban thờ tiền hiền tại Chánh điện. Sau khi kết thúc các nghi lễ bên trong chùa, nhân dân dự lễ vào dâng lễ vật và dâng hương tại các ban thờ Phật, Quan Thánh, Tiền hiền - hậu hiền. Đến chiều là nghi lễ tế thập loại chúng sinh bên ngoài sân. Trước khi tế âm hồn người ta tổ chức lễ phóng sinh bên đàn tế, hàng trăm loài chim bồ câu, chim sẻ được phóng sinh trên bầu trời gửi theo lời cầu nguyện cho xóm làng bình yên, cho cuộc sống an lạc, thái bình. Đến giờ lành, 3 vị hòa thượng, gồm 01 vị chủ tế, 02 người phụ tế (đọc kinh) và vị chánh tế lễ hội bắt đầu thực hiện nghi lễ tế thập loại chúng sinh. Vị sư chủ tế đăng đàn và ngồi đối diện với đàn tế, đứng bên cạnh là ông Chánh tế lễ hội và ngồi đối diện với vị sư chủ tế là 02 vị sư phụ tế. Đặt trước mặt vị chủ tế là 01 bát gạo, bát muối và đĩa đặt tiền. Trong quá trình thực hiện các nghi lễ, vị sư chủ tế trộn gạo với muối và tiền lẻ vãi ra xung quanh để nhân dân dự lễ nhận lấy, theo quan niệm của người dân việc giành lấy được những đồng tiền lẻ hay vài hạt gạo, hạt muối như là sự ban lộc của thần Phật cho con người và gặp nhiều may mắn trong cuộc sống. Sau  khi vị hòa thượng cúng xong dân làng đến xô  cỗ và tranh nhau giành các lễ vật, hoa quả tạo nên khung cảnh sôi nổi, náo nhiệt.

 

Sau khi kết thúc các nghi thức tế lễ tại chùa Ông, đến cuối buổi chiều, khi ánh mặt trời vừa tắt, dân làng tiến hành tổ chức lễ rước các xe hoa được trang trí các hình ảnh mang yếu tố Phật giáo đi khắp đường làng. Tất cả có 3 xe: xe thứ nhất chưng cụm tượng Quan Thánh, xe thứ hai chưng hình ảnh Phật bà Quan Âm, xe thứ 3 chưng Mục Kiều Liên. Đoàn rước gồm có: đi đầu là Đội lân sư rồng, tiếp theo là 14 thanh niên cầm lỗ bộ, 10 thanh niên cầm cờ, 10 thanh niên cầm đuốc được thắp sáng và 10 thiếu nữ xinh đẹp gánh những chiếc đèn lồng lung linh tỏa sáng được trang trí những bông hoa. Sau các thiếu nữ là 03 xe hoa rực rỡ ánh đèn, sau cùng là các chức sắc trong làng và dân chúng tham gia diễu hành. Những chiếc xe được trang trí sinh động và đoàn diễu hành bắt đầu từ chùa Ông đi khắp trong làng tạo nên không khí hội rất sôi động và sau đó tập trung tại bến sông Vực Hồng để tổ chức lễ hoa đăng.

Khi dân làng đã tề tựu đông đủ trên triền sông Vực Hồng, ban tổ chức lễ ra hiệu cho các thuyền chở hoa đăng thả hàng trăm ngọn hoa đăng nối đuôi nhau trôi lững lờ trên dòng sông, tỏa ánh sáng lung linh xuống dòng sông với những lời nguyện cầu cho linh hồn người đã khuất được siêu thóat và cầu mong cho gia đình, làng xóm được bình an, sức khỏe. Sau lễ hoa đăng, đoàn diễu hành quay trở về chùa Ông và làm lễ an vị Quan thánh tại chùa, kết thúc lễ hội sôi động, ẩn chứa nhiều giá trị văn hóa tâm linh và đầy tính nhân văn.

Share on facebook 0 người thích - Like