THÀNH CỔ VINH

1. Tên di tích: Thành Cổ Vinh
2. Loại công trình: Thành cổ
3. Loại di tích: lịch sử
4. Quyết định: Đã được xếp hạng di tích lịch sử Quốc Gia theo quyết định số 95-1998- QĐ/ BVHTT ngày 24 / 1 / 1998 của Bộ Văn hoá thông tin.
5. Địa điểm: phường Cửa Nam thành phố Vinh.
6. Thông tin về di tích
Thành cổ Vinh là di tích đã được xếp hạng Quốc gia nay thuộc nội thành phường Cửa Nam thành phố Vinh.
    Năm 1802 Nguyễn Ánh lên ngôi vua lấy niên hiệu là Gia Long, vùng đất Yên Trường vẫn là vị trí chiến lược của triều đình nhà Nguyễn. Năm 1804, Gia Long xuống chiếu cho dời lỵ sở Nghệ An từ Lam Thành về Vĩnh Yên- Yên Trường. Từ đó Vinh trở thành trấn Thành của Nghệ An là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội của cộng đồng dân cư xứ Nghệ.
    Năm 1804 trấn Thành Nghệ An bắt đầu được xây dựng nhưng mới chỉ được đắp đất. Đến năm 1831 dưới thời Minh Mạng, Thành Nghệ An được xây dựng kiên cố như một pháo đài quân sự. Thành có chu vi 603 trượng, diện tích 420.000m2, cao 1 trượng 1 thước 5 tấc. Thành có 3 cửa: Cửa Tiền phía Nam là chính môn nơi mỗi lúc Vua ngự giá và các quan trong tứ trụ lục bộ tổng đốc ra vào; Cửa Tả phía đông, Cửa Hữu phía Tây. Đây là nơi làm việc của hệ thống quan lại từ “ Trấn thủ “ đến “ Tổng đốc An Tĩnh “. Vừa là nơi tích trữ binh lương như: các kho thuốc súng, chuồng voi, kho tiền, kho thóc, nơi đặt nhà lao và cũng là nơi đóng quân bảo vệ Thành.  
    Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, Thành Vinh đã chứng kiến những trận quyết chiến giữa nhân dân ta với thực dân Pháp và bè lũ tay sai bán nước. Thành Vinh cũng là nơi diễn ra lễ truy điệu nhà ái quốc Phan chu Trinh, vụ đánh chiếm thành của tổ chức Việt Nam quang phục hội, cuộc binh biến của Đội Cung và sự kiện hai lần Bác Hồ về thăm quê.

    Thành Vinh là một công trình kiến trúc thành luỹ thời Nguyễn có tầm cỡ và quy mô. Sau những biến cố lớn lao của lịch sử Thành Vinh không còn nguyên vẹn hình dáng ban đầu nhưng mãi là niềm tự hào của người dân thành phố và nhân dân cả nước về quá khứ hào hùng của dân tộc ta. Ngày nay Thành Vinh trở thành trung tâm văn hoá của tỉnh, là nơi vui chơi, giải trí của nhân dân. Là địa điểm tham quan, nghiên cứu hấp dẫn cho mỗi  ai khi về với thành phố đỏ anh hùng.