CHIẾN KHU 10

1. Tên di tích: Chiến khu 10 (địa điểm: Hội trường Gò Dừa, Hang Dơi, Quân y vụ, kho bạc, Xưởng in, Nhà thờ họ Dương, Doanh trại, Xưởng vũ khí J2)
2. Loại di tích: Di tích lịch sử cách mạng
3. Quyết định: Đã xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia theo quyết định số 3777/QĐ/BT ngày 23 tháng 12 năm 1995.

4. Địa chỉ di tích: xã Đại Phạm, huyện hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ.
5. Tóm lược thông tin về di tích.
Do có vị trí địa lý trọng yếu với địa hình hiểm trở nên Đại Phạm là một trong số xã của huyện Hạ Hòa được Trung ương chọn làm nơi đừng chân của Liên khu 10.
Trong hoàn cảnh bước vào cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp theo lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, qua khảo sát địa hình, ngày 01 tháng 3 năm 1947, Khu ủy khu 10 đã quyết định chuyển cơ quan bộ khu 10 về thôn Sơn Nhiễu xã Đại Phạm thuộc địa phận huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ.
Từ địa bàn này ta dễ triển khai lực lượng tiến đánh địch ở các vùng khác thuộc tỉnh Yên Bái, Lào Cai, Chiêm Hóa (Tuyên Quang), Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Hòa Bình. Mặt khác rất an toàn vì cách xa sông Hồng, sông Lô và quốc lộ 2 nếu địch tiến theo các hướng đó.
Địa điểm được chọn làm nơi đón Ban lãnh đạo liên khu là nhà thờ họ Dương. Khu Gò Dứa, Khu đồng Chàm được sửa sang để xây dựng Hội trường Liên khu. Khu Gò mây, đầm Sậy chọn làm xưởng in tài liệu của Cục quân huấn. Đặc biệt hang Dơi là một địa điểm tự nhiên thuận lợi cho việc chế tạo vũ khí.
Hang Dơi nằm trong thung lũng đèo Tam Danh ngay trên sườn núi, có diện tích rộng khoảng 150 m2, nơi sinh sống của hàng ngàn con dơi. Tận dụng thuận lợi này các chiến sĩ trong đơn vị đã khai thác được hàng tấn phân dơi phục vụ xưởng vũ khí Z2 chế tạo thuốc nổ, mìn, lựu đạn. Đây cũng là nơi cất giấu vũ khí, đạn dược của liên khu.
Trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp, Đại Phạm là an toàn khu của lực lượng cách mạng liên khu 10. Trong hoàn cảnh khó khăn, chính quyền, mặt trận, các đoàn thể quần chúng và nhân dân trong xã không hề suy tính, hết lòng hết sức phục vụ cách mạng, giúp đỡ, chở che, nuôi dưỡng, đảm bảo an toàn cho cán bộ chiến sĩ và Bộ chỉ huy liên khu 10 hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
6. Một số hoạt động của nhà trường đã làm trong nội dung chăm sóc di tích
Thực hiện phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, Trường THCS Đại Phạm đã báo cáo với chính quyền địa phương nhận chăm sóc di tích lịch sử Chiến khu 10 tại xã Đại Phạm.
Nhà trường tổ chức cho học sinh tham quan, tìm hiểu về di tích lịch sử của địa phương, thông qua đó để giáo dục truyền thống cho các em, vun đắp cho các em về tình yêu quê hương, đất nước.
Nhà trường đã giao cho Liên Đội thiếu niên của nhà trường phân công và tổ chức vệ sinh, phát quang cây cỏ, tạo cảnh quan khu di tích.