KHU DI TÍCH SÓC SƠN

Di tích được Bộ Văn hóa xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia theo...

 

Tên di tích: Khu di tích Sóc Sơn (Đền Sóc)
Di tích được Bộ Văn hóa xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia theo quyết định số 313-VH/VP ngày 28 tháng 04 năm 1962.
Địa điểm: Xã Vệ Linh, thôn Phù Linh, huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội.
Thông tin về di tích
         Địa danh khu di tích Sóc Sơn hay còn gọi là đền Sóc Sơn là một địa danh văn hoá nổi tiếng thờ Thánh Gióng. Đây là một trong những anh hùng chống giặc ngoại xâm và là một trong Tứ bất tử của Việt Nam. Đền Sóc Sơn hiện nay thuộc xã Phù Linh, huyện Sóc Sơn, ngoại thành Hà Nội.
Đền Sóc Sơn nằm trên dãy núi Mã, trong vòng cung Tam Đảo. Đây là nơi được cho là cái rốn tích tụ mọi linh khí của trời đất. Khu di tích Sóc Sơn gồm nhiều kiến trúc có liên quan. Đầu tiên là đền Thượng. Đây là công trình kiến trúc được khởi dựng sớm nhất. Đền có bố cục mặt bằng kiểu chữ Công, gồm tiền tế, ống muống và hậu cung. Đền Thượng đã được xây dựng từ lâu đời, đến thế kỉ thứ X thời Lê Đại Hành thì được trùng tu và sau đó được sửa chữa nhiều lần. Lần trùng tu gần đây nhất của đền là vào năm 1993. Đến nay, đền Thượng đã mang đậm nét kiến trúc thời Nguyễn.
Toà tiền tế của đền gồm 5 gian, chồng diêm hai tầng tám mái, các góc đao thanh thoát. Hiện trong đền còn lưu giữ nhiều đồ thờ tự quý giá như đôi ngựa gỗ, một trong những hiện vật còn lại sau trận hoả hoạn năm 1898. Toà ống muống gồm ba gian dọc. Toà nhà này cũng được xây dựng theo kiểu chồng diêm hai tầng mái.
         Hậu cung là nơi đặt tượng Thánh Gióng cùng các thiên thần võ sĩ. Tương truyền, tượng Thánh Gióng được đắp với ba đặc điểm: Thiên - Thổ - Mộc. Tượng đắp lộ thiên bên ngoài bằng vôi mật, cốt bên trong là gỗ trầm hương. Đây là loại gỗ theo truyền thuyết là anh hùng làng Gióng đã cởi áo vắt lên trước khi bay về trời. Để gợi nhớ điều này nên người dân đã lấy gỗ trầm hương làm cốt cho tượng.
Trước cửa khu đền Thượng là dãy núi Mã, trong đó núi Vây Rồng được tương truyền là nơi ông Gióng đã cởi giáp sắt để lại.
Đền Hạ được xây dựng muộn hơn. Theo truyền thuyết và tấm bia đá 8 mặt của di tích thì đền Hạ được khởi dựng vào thời Lê Đại Hành. Khi đó, vua Lê đến đền thờ thần núi Vệ Linh để cầu nguyện dẹp tan giặc Tống. Lời cầu xin linh ứng. Vua Lê Đại Hành cho tu sửa đền Thượng, xây dựng thêm đền Hạ và phong tên hiệu cho thần là Sóc Sơn Đổng Thiên Vương, Đà Giang hiển thánh, phủ Thánh giá, Đại vương Thượng đẳng Sơn thần.
Đền Hạ thờ vị Sơn thần, Thổ địa cai quản núi Sóc (nơi có đền thờ ông Gióng). Toà tiền tế của đền có các bia hậu, ngoài việc thờ cúng thần linh, nơi đây còn là hậu cung của khu đền. Hậu cung có pho tượng Thánh Thần Vương bằng đồng hun đen, niên hiệu thời Nguyễn. Một trong những tấm bia có giá trị nhất còn lưu lại tại đền là bia tám mặt mang niên hiệu Dương Đức 1 (1672) ghi lại câu chuyện về Thánh Gióng và lịch sử xây dựng đền.
         Lễ hội chính của đền Sóc là vào ngày mồng 6 tháng Giêng Âm lịch, thu hút hàng vạn người tham gia. Trong lễ hội có lễ rước nước, rước ngà voi, mang đậm dấu ấn của lễ nghi nông nghiệp. Đặc biệt lễ rước hoa tre là một lễ hội độc đáo gợi lại hình tượng Thánh Gióng nhổ gốc tre ngà đánh tan giặc Ân. Ngoài ra, lễ hội còn có lễ chém tướng diễn tả chiến công của Thánh Gióng và nhiều tiết mục sinh hoạt văn hoá dân gian. Hội Gióng được đánh giá là đỉnh cao của sinh hoạt văn hoá dân tộc truyền thống.
         Du khách trẩy hội Gióng ở đền Sóc cũng như những người dân Việt Nam có thể đều biết câu ca dao:          Khu di tích đền Sóc Sơn ngoài giá trị lịch sử - văn hoá còn một giá trị đặc biệt hiếm thấy trên đất thủ đô với cảnh quan trời đất, núi non hoà quyện, hữu tình. Nữ sĩ Ngô Chi Lan (thời vua Lê Thánh Tông) đã đến thăm đền và lưu lại những vần thơ được vua Lê Thánh Tông hết sức ngợi khen. Đó là:         MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ ĐỀN GIÓNG XƯA VÀ NAY
 

Hội đền Gióng Sóc Sơn ngày nay

Share on facebook 0 người thích - Thích